Novruz Bayramınız Mübarək Olsun!

Празднование Новруза в Азербайджане

Празднование Новруза в Азербайджане

Это одна из интересных народных традиций азербайджанцев. Новруз - праздник весны, наступления нового года. Азербайджанцы перед празднованием Новруза, отмечают ряд предыдущих дней, являющихся праздниками по случаю окончания Старого и наступления Нового года. Речь идет о четырех предпраздничных средах: Су Чершенбе (среда на воде), Одлу Чершенбе (среда на огне), Торпаг Чершенбе (среда на земле) и Ахыр Чершенбе (последняя среда). По народным поверьям, в первую среду обновлялась вода, стоячие воды приходили в движение. Во вторую - огонь, в третью - земля. В четвертую среду ветер раскрывал почки деревьев, и по народным приметам, наступала весна.

Этому дню было посвящено особенно много обрядов и ритуалов. Вот, например. Вечером каждая семья должна на крыше своего дома зажечь столько факелов, сколько человек проживает в данной семье. Все должны перепрыгнуть через горящий костер, произнося при этом заклинание. После того как костер погаснет, девушки и юноши собирают золу и высыпают ее на окраине селения или на дорогу.

Это символизирует, что невзгоды всех, кто перепрыгнул через костер, были уничтожены и выброшены далеко за пределы дома.

Чтобы незамужние девушки были счастливыми, в кувшин с водой днем бросают «черные» монеты – знак несчастья - и вечером перед закатом солнца эту воду выливают вместе с монетами на улицу.

До наступления темноты в день «ахыр чершенбе» принято было гадать. Азербайджанские девушки и юноши обычно подходили к дверям соседей и «подслушивали» их разговор, а затем, исходя из первых услышанных слов, делали выводы об исполнении их желаний. В этот день многие семьи также гадали по книге Хафиза.

Среди предпраздничных обрядов, основным считается обряд приготовления ритуальной пищи сэмэни (каши и пшеницы), которая является символом плодородия природы и человека и имеет культовое значение. Церемония приготовления сэмэни сопровождается ритуальными песнями и танцами.

Последний день старого года также считается у азербайджанцев особым праздником. В предпраздничный день все семейство собирается дома. Для главы стелился специальный тюфячок. Отец семейства совершает намаз, затем читает молитву. Без его разрешеня никто не смеет притронуться к еде. Как только прозвучит выстрел, извещающий о начале трапезы, хозяйка приносит молочный плов. Открытые в праздничный день ворота и двери домов извещали, что хозяин дома. Гостей пришедших на праздничную встречу, встречал старший сын или племянник хозяина дома. Окропив руки пришедшего розовой водой, они приглашали его в дом. По знаку хозяина тотчас же приносили чай для гостя. Такие визиты наносились в течение трех дней. Затем наступал черед женщин, праздновавших Новруз неделю.

А в последнюю ночь старого года все члены семьи обрызгивали друг друга водой перед сном, чтобы «смыть» все невзгоды старого года.

И вот наступает сам праздник. Все надевают новую одежду и начинаются гуляния. В дни празднования Новруза никто не работал.

Сегодня в Азербайджане официально празднуют Новруз 21 марта, и этот день не является рабочим днем. В первый день Нового года принято вставать рано. Там, где это возможно, люди стремятся пойти к реке или роднику: умываются, брызгают водой друг на друга. Вода — символ чистоты и свежести. Там же угощают друг друга сладостями. В этот день утром необходимо съесть что-нибудь сладкое, к примеру, мед, или если его нет — сахар. Затем нужно понюхать ароматный дым, что является символом освобождения от «злых духов».

Праздничный стол в этот день - особенный. На столе обязательно должна стоять пища, состоящая из семи блюд, название которых начинается с буквы «с». Это сумах, скэд (молоко), сирке (уксус), сэмени (специальная каша из пшеницы), сабзи (зелень) и т. д. Кроме перечисленных блюд на стол ставятся зеркало, свеча и крашеное яйцо. Все перечисленное имеет символическое значение: свеча - свет или огонь, оберегающий человека от злых духов. Яйцо и зеркало нужны, чтобы установить завершение старого года и наступление первого дня нового. Азербайджанцы ставят крашеное яйцо на зеркало. И как только яйцо качнется – наступает Новый год. Все сидящие за столом начинают поздравлять друг друга.

Как правило, в праздничные дни входные двери не запираются. Это значит, что семья дома и рада встретить гостей. А детишки в эти дни посещают знакомых и родственников, с мешочками, куда те кладут праздничные подарки.

В первый день Нового года в каждой семье всю ночь должен гореть свет. Это знак благополучия, тушить огонь ни в коем случае нельзя, это является признаком несчастья.

Празднование Нового года завершается днем на 13-й день Новруза. В этот день за городом проводятся массовые гуляния, старинные игры — скачки на верблюдах и лошадях, различные соревнования, в которых участвуют наравне с мужчинами женщины и девушки. Древний праздник весны - Новруз байрамы - является самым древним и красивым праздником азербайджанцев.

Novruz Bayramı

Novruz Bayramını qeyd etmək təzə ili, baharın ilk gününü qarşılamaq deməkdir. Alimlərin fikrincə bu bayramın tarixi çox qədimdir. Qədim Vavilona`da bu bayram Nisanın (mart, aprel) 21-ci günü qeyd olunurdu və 12 gün davam edirdi. Bununla belə bu 12 günün hər birisinin öz ritualları (mərasim, ayin), öz Əyləncələri mövcud idi. İlk yazılı mənbədə qeyd olunur ki, Novruz Bayramı b.e.ə. 505-ci ildə yaranmışdır.

Sovet dövründə Novruz Bayramı qeyri-rəsmi qeyd olunurdu, çünki hökümət orqanları buna icazə vermirdilər və insanları təqib edirdilər. Ancaq bütün bunlara baxmayaraq, əsrlərdən qalmış ənənələrə sadiq olaraq, hər bir azərbaycanlı ailəsi bu bayramı qeyd edirdi.

 Təbiətin, həyatın oyanması Novruzdan başlanır və Azərbaycan xalqı bunu çox təntənəli və həm də hələ bir ay qalmışdan qeyd etməyə başlayır. Belə ki, hər həftənin ikinci günləri Su, Od, Torpaq və Axır Çərşənbə günləri qeyd olunur. Xalq mövhumatına əsasən birinci çərşənbə günü su və su mənbələri təzələnir və hərəkətə gəlir, ikinci od, üçüncü yer, dördüncü çərşənbə küləyin köməyi ilə ağaclar cücərir və baharın gəlməsindən xəbər verir. Xalq arasında elə təsəvvür yaranır ki, külək sudan da, oddan da, yerdən də güclüdür.

Çərşənbələrin içində ən vacibi axırıncı – Axır Çərşənbə axşamıdır. Həmin gün qədim ənənələrlə zəngin olur, bütün həyat tərzini əhatə edən, təzə ilə xoş arzular, ailəyə səadət, xoşbəxtlik və bütün bədbəxtlikdən uzaq olmaq arzulanır. Bütün evlərdə bayram süfrəsi açılır, cürbəcür yeməklər, əsasən aş, şirniyatlardan paxlava, şəkərbura, şəkərçörək, şorqoğal, badambura və s. bişirilir. Süfrədə "S" hərfi ilə başlanan yeddi növ xörək olmalıdır. Süfrəyə həmçinin sumax, sirkə, süd, səməni, səbzi və s., bunlardan başqa güzgü və şamlar, güzgünün üstünə boyanmış yumurtalar qoyulur. Bayram süfrəsində bayram xonçasının olması vacibdir. Xonçanın ortasında səməni, hər ailə üzvünə şam, boyadılmış yumurta qoyulur. Bunların da öz rəmzi mənası var: şam od, işıq deməkdir hansı ki, insanı bədnəzərdən qoruyur, güzgü aydınlıq rəmzidir. Ənənəyə görə bayramın ilk günü hamı öz evində olmalıdır. Ancaq uşaqlar ata-analarına baş çəkib, yenə də öz evlərinə qayıtmalıdırlar.

Bayram həm də qədim oyunlarla zəngindir. Xalqı tərənnüm edən yaradıcılığının bütün janrlarından ən çox nağıllar, hekayələr, dastanlar, lətifələr, məsxərələr və s. istifadə olunur. Qədim ənənələrdən "Xıdır İlyas" (məhsuldarlıq, çiçəklənmə rəmzi), "Kos-kosa" – meydan məzəli oyunu (baharın gəlməsi rəmzi) və falabaxmanı qeyd etmək olar. 

Su və odla bağlı maraqlı ənənələr də var. Tonqallar qalanır və Novruzdan əvvəl Axırıncı Çərşənbə günü yaşından və cinsindən asılı olmayaraq, hamı tonqalın üstündən tullanmalıdır, özü də yeddi dəfə, ya bir tonqalın üstündən yeddi dəfə və ya yeddi tonqalın hərəsinin üstündən bir dəfə. Tullanmaqla bərabər bu sözlər də deyilir: "Sarılığım sənə, qırmızılığın mənə". Tonqal heç vaxt su ilə söndürülmür. Özü sönəndən sonra cavan oğlan və qızlar həmin tonqalın külünü yığıb, evdən kənar bir yerə, çölə atırlar. Bu o deməkdir ki, tonqalın üstündən tullanan bütün ailə üzvlərinin bədbəxtçiliyi atılan küllə birlikdə ailədən uzaqlaşdırılır.

Su ilə əlaqədar olan ənənələr Azərbaycan`da təzə illə bağlıdır. Təzə ildə axar suyun üstündən tullanmaqla, keçən ilin günahlarını yumuş olursan. Bundan başqa bütün ailə üzvləri ötən ilin axırıncı gecəsi, yatmazdan əvvəl biri-birinin üstünə su çiləyirlər. Deyilənə görə, Axırıncı Çərşənbə gecəsi bütün axar sular dayanır və hamı ona səcdə edir, hətta ağaclar da yerə əyilir. Əgər təzə il axşamı hər kəs bu sudan içərdisə, onlar təzə ildə bütün xəstəliklərdən uzaqlaşırdılar.

 Novruzun ən yüksək zirvəsi köhnə il öz səlahiyyətlərini təzə ilə verəndə olur. Bu anda köhnə ənənəyə görə Novruzun şərəfinə top və tüfənglərdən yaylım atışları açılır. Hələ XIX əsrdə N. Dubrovin bu haqda belə yazmışdır: "Azərbaycan`da Baharın gəlməsini şəhər və kəndlərdə açılan yaylım atışları bildirirdi". Azəbaycan`da Novruz bayramı təntənəsinin iştirakçısı olan Adam Oleariy hələ 1637-ci ildə yazırdı: "Münəccim (astroloq) tez-tez astronomik cihaz və günəş saatı vasitəsi ilə günəşin hündürlüyünü təyin edərək, gündüzlə gecənin bərabərlişdiyi anda elan etdi: "Təzə il gəldi!" və elə bu anda yaylım atışları başlandı, şəhərin qüllələrindən və divarlardan musiqi sədaları ucaldı. Beləliklə Bahar bayramı başlandı".

Xalq arasında deyirlər: "Əgər bayram günü evdə olmasan, yeddi il dərbədər olacaqsan". Bir qayda olaraq, çöl qapıları bağlanmırdı. Təzə ilin birinci günü bütün gecə işıqlar söndürülmür, sönmüş od, işıq bədbəxtçilik əlamətidir.

Novruzu qeyd edərkən kəndlilər təzə ilin necə keçməyini - quru və yaxud yağışlı, məhsuldarlığın dərəcəsini təyin edirdilər. Ənənəyə görə Novruzun birinci günü – yaz, ikinci – yay, üçüncü – payız, dördüncü günü isə - qış sayırlar.

Novruz - bir bayram kimi baharın gəlməsi münasibəti ilə geniş miqyasda qeyd olunur və sevincli bir hala - qışın qurtarmasına və baharın gəliminə həsr olunur.

Yeni həyat gətirən, qəlbləri sevindirən, ətrafı gözəlləşdirən, təbiəti oyadan, bayramların ən seviləni olan Novruz Bayramınız Mübarək Olsun!!!

Самое интересное о Пифагоре!

Пифагор Самосский-древнегреческий философ, математик и мистик, создатель религиозно-философской школы пифагорейцев.

Ещё больше информации о Пифагоре Вы сможете узнать на сайте:

http://pifagor.besaba.com

8 марта

8 марта.

8 марта - "Международный женский день", праздник весны и повышенного внимания к женщине. 8 марта наши прекрасные женщины ждут от нас нежности, цветов и подарков. Такова традиция это дня. Все мы ждем этот праздник, радуемся ему когда он наступает, но редко кто вникает в первоначальный его смысл. С течением времени, смысл праздника 8 марта улетучивается окончательно, и мы иногда задаем себе вопрос: что, собственно, и зачем мы празднуем 8 марта в "Международный женский день"?

Праздник 8 марта, изначально, задумывался вовсе не как день прославления Прекрасной Дамы, а как праздник женщины-революционерки. Именно этот праздник газета "Правда" на заре революции называла "днём женского Рабочего Интернационала", это праздник тех женщин, которые стремились и стремятся быть равными в правах с мужчинами, это есть день эмансипации. К сожалению, в настоящее время праздник утратил своё былое историческое предназначение. Хотя, во многих странах, в этот день всё ещё проходят массовые акции феминисток, и этот день многие женщины воспринимают как день борьбы с сильным полом.